Skip to content

Plan rozwoju Biblioteki

PLAN ROZWOJU BIBLIOTEKI na lata 2017 – 2020

Plan rozwoju biblioteki został oparty na wizji tej instytucji w 2020 r., z uwzględnieniem jej specyfiki, doświadczeń oraz potrzeb lokalnej społeczności. Wyznacza główne kierunki rozwoju oraz określone konkretne cele do osiągnięcia. Stanowi ponadto narzędzie efektywnego zarządzania instytucją.

Plan rozwoju biblioteki jest dokumentem programowym, wskazuje kluczowe obszary, które będą w określonych latach podlegały szczególnej uwadze i wzmocnieniu, ale nie pokazuje precyzyjnie co i z jakich środków będzie realizowane; nie stanowi zatem dokumentu wykonawczego. Zawiera w szczególności część operacyjną, tj. misję, wizję, cele strategiczne i operacyjne oraz otwarty katalog kierunków działań dla MBP na lata 2017-2020.

W planie nie zostały uwzględnione te działania, które są realizowane stale, standardowo lub takie, które nie wymagają już szczególnego zaangażowania z uwagi na doświadczenie w ich realizacji.

  1. Wizytówka społeczności, dla której pracuje instytucja:

Gmina Libiąż położona jest w zachodniej części województwa małopolskiego, w powiecie chrzanowskim. Siedzibą gminy jest miasto Libiąż, a w jej skład wchodzą jeszcze 2 sołectwa: Żarki i Gromiec.

Libiąż jest małym miastem z liczbą mieszkańców wynoszącą 17 233, z czego 51,3% stanowią kobiety, a 48,7% mężczyźni. W latach 2002-2016 liczba mieszkańców zmalała 2,8%. Średni wiek mieszkańców wynosi 40,5 lat. Libiąż ma dodatni przyrost naturalny.
64,2% mieszkańców Libiąża jest w wieku produkcyjnym, 17,2% w wieku przedprodukcyjnym, a 18,6% mieszkańców w wieku poprodukcyjnym.
3 821 mieszkańców Libiąża jest w wieku potencjalnej nauki (3-24 lata). Według Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 roku 15,5% ludności posiada wykształcenie wyższe, 35% wykształcenie policealne i średnie. Wykształceniem zasadniczym zawodowym legitymuje się 24,6% mieszkańców Libiąża, gimnazjalnym 4,8%, natomiast 19,0% podstawowym ukończonym. 1,0% mieszkańców zakończyło edukację przed ukończeniem szkoły podstawowej.
W porównaniu do całego województwa małopolskiego mieszkańcy Libiąża mają analogiczny poziom wykształcenia.

źródło: www.polskawliczbach.pl


Gmina dysponuje rozbudowaną siecią placówek edukacyjnych, znajduje się tu 5 przedszkoli (w tym 2 w sołectwach), 5 szkół podstawowych (w tym Żarki i Gromiec)  i trzy gimnazja
(w tym jedno w Żarkach). W mieście jest szkoła Katolickiego Stowarzyszenia Wychowawców, gdzie znajdują się oddziały podstawowe, gimnazjalne oraz liceum ogólnokształcące; szkoła średnia powiatowa – Zespół Szkół kształcący w oddziałach ogólnokształcących oraz zawodowych, a także Prywatna Szkoła Muzyczna.     

Mieszkańcy gminy aktywnie i w sposób zorganizowany prowadzą różnego typu działalność społ., zrzeszeni w prawie 50 różnych organizacjach pozarządowych. Szczególnie liczne są stowarzyszenia i fundacje w zakresie pomocy społecznej i ochrony zdrowia oraz skupiające emerytów i rencistów. Organizacje te chętnie włączają się w organizowane w gminie wydarzenia kulturalne i społeczne.

Za wyjątkiem ZHP i stowarzyszeń sportowych, brakuje w gminie prężnie działających organizacji zrzeszających młodzież i działających w jej środowisku.

Miejska Biblioteka Publiczna współpracuje  także z instytucjami działającymi w środowisku lokalnym w dziedzinie upowszechniania kultury, działań edukacyjnych i społecznych. Są to przede wszystkim: Libiąskie Centrum Kultury, Urząd Miejski w Libiążu, Zarząd Mienia Komunalnego, Ośrodek Pomocy Społecznej.

Biblioteka współpracuje z instytucjami i organizacjami spoza gminy, jak np. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie, Muzeum w Chrzanowie, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu i in.

Największym zakładem pracy w Libiążu jest kopalnia Janina, dlatego duża liczba mieszkańców jest tam zatrudniona w charakterze zarówno pracowników fizycznych, jak
i umysłowych. Ponadto duża część mieszkańców to osoby napływowe, które przyjechały tu, by znaleźć zatrudnienie w kopalni w latach 60-tych i 70-tych, dlatego ludność miasta nie jest jednorodna pod względem kulturowym, czy obyczajowym.

  1. Spójność z innymi dokumentami w gminie.

Plan rozwoju biblioteki jest spójny z opracowanymi w ostatnich latach dwoma najważniejszymi dokumentami strategicznymi Gminy Libiąż: Strategią Rozwoju Gminy na lata 2014-2020 oraz Strategią Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Libiąż na lata 2014-2020.

W pierwszym z wymienionych dokumentów libiąska biblioteka jest wymieniona m.in. przy planowanych następujących celach i kierunkach działania:

  • Cel strategiczny – Wysoki poziom edukacji i wychowania

Cel operacyjny – Poprawa warunków i jakości kształcenia oraz wychowania

Kierunek działania – Rozwój kompetencji kluczowych wśród dzieci i młodzieży
w zakresie kształcenia ogólnego (MBP – wsparcie w zakresie edukacji i wychowania)

  • Cel strategiczny – Bardzo dobra dostępność komunikacyjna Gminy

Cel operacyjny – Rozwój społeczeństwa informacyjnego

Kierunek działania – Podnoszenie umiejętności w zakresie wykorzystywania nowoczesnych technologii

  • Cel strategiczny – Wysoka aktywność lokalna i integracja społeczna

Cel operacyjny – Rozwój kultury, sportu i rekreacji na terenie gminy

Kierunki działania: – Rozwój działalności instytucji kultury na terenie gminy Libiąż (celem jest zakończenie modernizacji instytucji kultury, w tym MBP); – Rozwój imprez organizowanych na terenie gminy (celem jest rozwój imprez odbywających się
w Libiążu, w szczególności o znaczeniu ponadlokalnym, które są atrakcyjne dla mieszkańców oraz osób przyjezdnych (…)

Cel operacyjny – Wspieranie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego

Kierunki działania: – Wspieranie rozwoju inicjatyw obywatelskich; – Rozwój wolontariatu na terenie gminy.

W Strategii Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Libiąż na lata 2014-2020 udział MBP jest wymieniony przy realizacji wielu celów, jednak najważniejsze dla Planu rozwoju biblioteki są:

  • Cel strategiczny – Zintegrowany system przeciwdziałania zjawisku wykluczenia społecznego zapewniający wsparcie osobom bezrobotnym i ubogim

Kierunek działania – Organizowanie spotkań integracyjnych zapewniających wszechstronny rozwój dla osób bezrobotnych i ich rodzin

  • Cel strategiczny – Prawidłowo funkcjonująca rodzina świadoma możliwości korzystania z szerokiej oferty wsparcia społecznego i instytucjonalnego

Kierunki działania: – Zapewnienie dzieciom i młodzieży dostępu do pozalekcyjnej edukacji informatycznej i zasobów internetu; – Inicjowanie i rozwój różnych form integracji rodzin ze społecznością lokalną poprzez organizowanie imprez i działań środowiskowych (…); – Promowanie wspólnego rodzinnego spędzania wolnego czasu poprzez organizowanie grup, spotkań dla rodziców

  • Cel strategiczny – Zintegrowany system profilaktyki, ograniczania problemów uzależnień i zachowań aspołecznych

Kierunek działania – Zapewnienie atrakcyjnej oferty umożliwiającej konstruktywne spędzanie czasu wolnego dla dzieci i młodzieży ze środowisk zagrożonych

  • Cel strategiczny – Wysoka jakość życia osób starszych i niepełnosprawnych

Kierunki działania – Promowanie i rozwój różnych form aktywności społecznej wśród seniorów (…); – Działania mające na celu łączenie pokoleń, wzmacnianie akceptacji
i tolerancji skierowane do osób starszych i niepełnosprawnych oraz młodzieży

  • Cel strategiczny – Świadomi, zintegrowani i aktywni obywatele, dbający o dobro wspólne, otwarci na potrzeby innych

Kierunki działania – Podtrzymywanie lokalnych tradycji oraz pielęgnowanie lokalnego dobra kulturowego; – Rozwój i promocja kompleksowej oferty spędzania czasu wolnego na terenie gminy; – Pobudzanie mieszkańców do uczestnictwa w życiu społecznym(…)

  1. Wizytówka instytucji.

Biblioteka Główna mieści się w Libiążu, na osiedlu tzw. Górniczym. Posiada trzy filie:
w sołectwach Żarki i Gromiec oraz w Libiążu, przy ul. Pl. Zwycięstwa, ta filia zlokalizowana jest w dość dużym oddaleniu od siedziby głównej. Żadna z placówek nie jest samodzielnym budynkiem, lokale są dzielone z mieszkaniami prywatnymi w bloku, świetlicą środowiskową
i lokalami usługowymi (BG), świetlicą wiejską, ośrodkiem zdrowia, apteką i in. (Filia w Gromcu), Domem Kultury (Filia w Żarkach) oraz szkołą podstawową (Filia w Libiążu). Główna siedziba mieści się z dala od miejsc uznawanych za centrum miasta, w dzielnicy bloków mieszkalnych, blisko kopalni.

W BG mieści się siedziba dyrekcji, administracja i księgowość jednostki, pracuje tu także zespół merytoryczny skupiony w Dziale udostępniania, gromadzenia i opracowania zbiorów (do niego przyporządkowani są także bibliotekarze pracujący w filiach). Są to bibliotekarze obsługujący agendy biblioteczne, bibliotekarz zajmujący się opracowaniem i gromadzeniem zbiorów oraz instruktor. Wszyscy pracownicy merytoryczni to 10 osób, z czego 5 to osoby młode do 30 r.ż. z wykształceniem wyższym, 3 osoby w wieku 45-50 lat (wykształcenie średnie i 1 osoba wyższe – kierownik działu) oraz 2 osoby w wieku 55-60 lat (wykształcenie średnie).

Zarówno pracownicy merytoryczni, jak i obsługi administracyjnej stanowią zgrany, zaangażowany zespół. W pracy nie występują większe konflikty, a wszystkie osoby posiadają umiejętność pracy w grupie oraz otwarty i profesjonalny stosunek do użytkowników biblioteki.

W najbliższym sąsiedztwie Biblioteki Głównej znajduje się siedziba Libiąskiego Centrum Kultury. Filie w Gromcu i Żarkach również są umiejscowione w najbliższym otoczeniu placówek kulturalnych. Pomiędzy instytucjami kultury w gminie Libiąż funkcjonuje dobra współpraca.

  1. Misja i wizja instytucji.

Misja:   

MBP w Libiążu to instytucja kultury, rozwijająca i zaspokajająca potrzeby czytelnicze, edukacyjne, informacyjne i kulturowe obecnych oraz potencjalnych użytkowników Biblioteki, będąca przyjaznym i otwartym miejscem spotkań wszystkich grup wiekowych mieszkańców gminy.

Wizja:

MBP w Libiążu to nowoczesne centrum edukacji i kultury, chroniące lokalne dziedzictwo historyczne i kulturowe, upowszechniające czytelnictwo i otwarte dla wszystkich. Miejsce nowoczesne i atrakcyjne, wykorzystujące nowe technologie informatyczne. Miejsce, które wybiorą mieszkańcy dla rozwoju swoich zainteresowań kulturalnych i społecznych.

  1. Analiza SWOT (mocne i słabe strony, szanse i zagrożenia).
    Analiza SWOT została przygotowana na spotkaniu pracowników MBP, które prowadzili przedstawiciele MIK w Krakowie w lipcu 2016. Podczas kolejnych spotkań pracowników została ona doprecyzowana i dostosowana do sytuacji aktualnej. Wybrano po kilka najważniejszych elementów w każdej części analizy.

Silne strony

 Słabe strony

– wyremontowany budynek głównej siedziby

– sprzęt cyfrowy dobrej jakości – tablety, czytniki i in.

– dobre wyposażenie i lokalizacja filii

– ciekawa oferta, wysoka jakość i duże zainteresowania zajęciami dla najmłodszych i seniorów (np. kursy komputerowe)

– liczna grupa członków DKK, będących równocześnie stałymi czytelnikami i odbiorcami oferty kulturalnej MBP oraz rzecznikami biblioteki w środowisku

– częsty udział pracowników w różnych szkoleniach, warsztatach, w większości z programów zewnętrznych, które podnoszą ich kwalifikacje i umiejętności

– udział biblioteki w wydarzeniach gminnych, np. Dniach Libiąża itp.

– niewystarczające wykorzystanie posiadanego sprzętu, np. tabletów, czytników ebooków i in. w stosunku do możliwości

– zbyt mało nowości i audiobooków w stosunku do potrzeb

– brak stałego pracownika w Mediatece

– brak pomysłu na stały wolontariat

– brak pomysłu na działania dla młodzieży 12+

 Szanse

 Zagrożenia

– współpraca z lokalnymi instytucjami i organizacjami, np. przy tworzeniu CATL, przy organizacji wydarzeń o zasięgu gminnym itp.

– wzrost zainteresowania ofertą edukacyjną, np., kursy językowe, komputerowe, warsztaty, itp.

– udział w programach zewnętrznych, ogólnopolskich czy WBP

– podniesienie jakości otoczenia biblioteki

– zbytnie oddalenie od centrum miasta

– niewystarczające finansowanie ze strony organizatora

– zamknięcie filii (np. Żarki)

– obostrzenia ograniczające działalność wynikające z zaostrzenia prawa autorskiego (np. publiczne odtwarzanie)

 

  1. Diagnoza lokalna:
    Według statystyk komputerowego systemu bibliotecznego wśród wszystkich zarejestrowanych użytkowników MBP w Libiążu 77,96% stanowią mieszkańcy miasta Libiąż, 8,25% mieszkańcy Gromca, 7,61% – Żarek, natomiast 6,18% to osoby spoza gminy. Zdecydowana większość Czytelników to kobiety – 68,87%, mężczyźni stanowią 31,13%.

Biorąc pod uwagę wiek osób wypożyczających książki: dzieci do 12 r.ż. stanowią 26,58% wszystkich Czytelników, młodzież od 13 do 19 lat – 14,62%, starsza młodzież w wieku 20-24 lat to 5,29%, osoby dorosłe od 25 do 44 lat – 28,88%, w od 45 do 60 lat – 15,79%. Seniorzy powyżej sześćdziesiątego roku życia stanowią 8,84% wszystkich użytkowników.

Do grupy osób odwiedzających Bibliotekę Główną i wszystkie filie doliczyć należy uczestników imprez organizowanych w poszczególnych placówkach, dzieci i młodzież szkolną biorącą udział w spotkaniach zorganizowanych. W roku 2016 w różnego rodzaju wydarzeniach kulturalno-edukacyjnych uczestniczyło 3357 osób.

W połowie 2016 roku zostało przeprowadzone badanie ankietowe wśród użytkowników wszystkich placówek MBP oraz poza nimi, np. wśród pracowników szkół i instytucji gminy Libiąż.

Wypełnionych zostało 137 ankiet składających się z 12 pytań, z części mającej na celu ocenę zasobów biblioteki oraz metryczki.

Spośród wszystkich ankietowanych 85,2% to osoby odwiedzające bibliotekę główną bądź którąś z filii, a 14,8% nie odwiedza żadnej z placówek.

73,3 % ankietowanych to kobiety; wśród wszystkich badanych przeważały osoby
z wykształceniem wyższym (39,6%) i średnim (26,9%), wykształcenie zawodowe zadeklarowało 11,2% respondentów, zaś podstawowe – 22,4% (należy dodatkowo wziąć pod uwagę, że duża liczba tych osób to młodzież ucząca się, która dopiero zdobywa wykształcenie).

Wśród przebadanych osób przeważały osoby dorosłe – osoby między 25-44 rokiem życia (37%),  w wieku 45-60 lat to 21,5%, a następnie młodzież w wieku 16-19 lat (20,7%) i kolejno: młodzież 13-15 lat – 8,9% i dorośli powyżej 60 r.ż. – 7,4% ankietowanych.

Większość respondentów pochodziła z Libiąża – 88,46%, z Gromca – 3,84% i Żarek 7,7%.

Wśród respondentów przeważały osoby, które odwiedzają bibliotekę często(kilka razy
w tygodniu – 12,6%, kilka razy w miesiącu – 35,6%), rzadziej niż raz w miesiącu – 25,2%, natomiast sporadycznie bądź przynajmniej raz w roku odpowiednio 10,4% i 4,4%. W grupie ankietowanych znalazło się 11,9% mieszkańców naszej gminy, które w ogóle nie odwiedzają biblioteki.

Kolejne pytanie dotyczyło powodów, dla których ankietowani najczęściej przychodzą do MBP, każdy mógł tutaj wybrać po trzy odpowiedzi. Najwięcej osób, bo aż 111, wskazało oczywiście jako główny powód wypożyczanie książek. Spora liczba (37 osób) zaznaczyła, że uczestniczy w spotkaniach i wydarzeniach organizowanych przez bibliotekę. Po kilkanaście odpowiedzi dotyczyło także: korzystania z czytelni i zasobów internetu na miejscu, uczestnictwa
w działaniach edukacyjnych i warsztatach oraz przychodzenia do biblioteki bez sprecyzowanego powodu, a dlatego, że lubi się to miejsce.

Większość respondentów oceniła działalność MBP bardzo dobrze (58,5%) oraz dobrze (30,4%). Odpowiedź „niezbyt dobrze” zaznaczyła 1 osoba (0,7%), a zdania na ten temat nie miało 14 osób (10,4%).

W ankiecie znajdowało się pytanie dotyczące narzędzi promocji. Ankietowani zostali zapytani o to, gdzie szukają informacji o bibliotece. Tutaj także można było wskazać kilka odpowiedzi. Najwięcej osób zadeklarowało jako źródło informacji internet (85). Znaczną liczbę odpowiedzi uzyskały także: MBP i tablice informacyjne – 35 i 29 osób. Po kilkanaście odpowiedzi uzyskały –  media lokalne,  znajomi, a 21 osób w ogóle nie szuka informacji na ten temat.

Na pytanie – jak spędzasz czas w bibliotece, można było wybrać po trzy z katalogu odpowiedzi. Najwięcej osób (104) wskazało, że wypożycza książki. W okolicach 10 osób wskazało na – słucham muzyki, oglądam filmy, rozmawiam o sprawach lokalnych, korzystam z gier i innych multimediów. Pozostałe odpowiedzi uzyskały średnie wyniki (między 17 a 27): czytam dla przyjemności, spotykam się ze znajomymi, biorę udział w spotkaniach autorskich
 i spotkaniach z innymi ciekawymi ludźmi, uczestniczę w wydarzeniach kulturalnych, korzystam z wolnego dostępu do internetu, biorę udział w zajęciach i warsztatach.

Respondenci zostali także zapytani o ulubioną literaturę. Największą popularnością cieszą się pozycje obyczajowe i sensacyjne (70 i 60 osób). Sporo odpowiedzi uzyskały biografie
(37 osób), powieści historyczne (30), podróżnicze i psychologiczne (po 29). 25 ankietowanych wskazało na powieści z gatunku fantastyki. Literaturę fachową, reportaże i inne zaznaczyło odpowiednio – 19, 14 i 12 osób. 8 osób wpisało, że nie czyta książek.

W pytaniu o zbiory audiowizualne najwięcej osób chciałoby, aby były dostępne w bibliotece filmy i seriale (62 osoby), ale sporo osób wskazało też na książki mówione (35 osób), czytniki książek (40 osób). Pozostałe możliwości także zostały zaznaczone wielokrotnie (dostęp do baz danych, np. elektronicznych czasopism – 31 osób, płyty muzyczne – 26 osób, gry wideo – 20 osób, gry planszowe – 18 osób).

 

Kolejne pytania dotyczyły prenumeraty czasopism. Tylko 32,3% ankietowanych zadeklarowało, że korzysta z czytelni czasopism MBP. Na pytanie o najciekawsze dla nich tytuły, z których mogliby korzystać padały bardzo różne odpowiedzi, w większości podane czasopisma posiadały tylko jeden wybór (38 propozycji). Kilkakrotnie wpisywane były „Charaktery” i „Przełom”.

Ankieta zawierała dwa pytania o brakach w ofercie kulturalnej gminy i biblioteki. Były to pytanie otwarte, gdzie podawane były bardzo różne odpowiedzi. W pytaniu o ofertę gminy uzyskano 48 odpowiedzi, a kilkakrotnie powtórzyły się – spektakle teatralne, kino studyjne, koncerty muzyczne, dyskoteka. Na pytanie o ofertę kulturalną MBP padło 58 odpowiedzi; najczęściej powtarzały się – nowości wydawnicze, w 19 przypadkach uznano ofertę za wystarczającą.

Ostatnia część ankiety zawierała prośbę o ocenę zasobów biblioteki. Należało ocenić 14 punktów w skali od 1 do 5. Zdecydowana większość pozycji została oceniona jako 5, niektóre (zbiory – drukowane, audiowizualne, elektroniczne) jako 4.

            Z analizy przeprowadzonego badania można wyciągnąć wnioski pomocne przy opracowywaniu kierunków rozwoju na najbliższe lata.

Zdecydowaną większość użytkowników stanowią kobiety ze średnim lub wyższym wykształceniem, co znajduje potwierdzenie w statystykach bibliotecznych. Najchętniej odwiedzają bibliotekę osoby między 25 a 44 rokiem życia, wśród dzieci i młodzieży przeważa natomiast grupa w wieku 6-12 lat.

Najczęstszy powód dla odwiedzin w bibliotece to wypożyczanie książek, ale znaczna grupa osób chętnie uczestniczy także w wydarzeniach kulturalnych i edukacyjnych. Prawie połowa respondentów przychodzi do biblioteki często i bardzo często – kilka razy w miesiącu,
a nawet kilka razy w tygodniu. Korelując to z oceną, którą biblioteka uzyskała od ankietowanych – w znakomitej większości „bardzo dobra” i „dobra” – można wysunąć wniosek, że MBP jest miejscem pozytywnie odbieranym w środowisku.

Pytanie o najpopularniejsze źródła promocji przyniosło zdecydowaną odpowiedź, że są to narzędzia internetowe, co jest cenną informacją przy planowaniu działań promocyjnych.

Zgodnie z wypełnionymi ankietami do najbardziej poczytnych gatunków literackich należą powieści obyczajowe i sensacyjne, inne zaznaczone przez ankietowanych odpowiedzi także będą brane pod uwagę przy zakupie nowości bibliotecznych, organizacji spotkań autorskich czy innych wydarzeń związanych z literaturą.

Odpowiedzi dotyczące zasobów multimedialnych wskazały, że czytelnicy najchętniej korzystają z możliwości wypożyczania filmów i seriali, a dopiero na drugim miejscu pojawiła się książka mówiona. Zgodnie z tym konieczne będzie zwiększenie środków za zakup zbiorów tego typu.

Jeśli chodzi o prenumeratę czasopism, to wyniki ankiety wykazały, że nie cieszą się one większą popularnością wśród mieszkańców, nie udało się też uzyskać wiążących propozycji tytułów, które byłyby najbardziej poczytne.

Pytaniadotyczące oferty MBP potwierdziły, że jej użytkownicy to najczęściej wypożyczający książki, dlatego też najbardziej brakuje im odpowiedniej liczby nowości wydawniczych.

Zasoby MBP, takie jak  infrastruktura czy obsługa oceniono w ankiecie bardzo wysoko. Zbiory, zarówno papierowe, jak i multimedialne oraz elektroniczne zostały ocenione nieco słabiej, ale także na średnim poziomie 4.

Powyższa analiza wskazuje na konieczność zwiększenia środków na nowości wydawnicze
i wzmocnienie zasobu filmów DVD. Wiadomo także, że odbiorcy MBP uczestniczą w organizowanych przez nią wydarzeniach kulturalnych i edukacyjnych oraz jaka powinna być najistotniejsza droga przekazywania informacji o ofercie.

Na podstawie wiedzy pracowników oraz relacji ze stałymi czytelnikami wiadomo ponadto,
że biblioteka jest pierwszym miejscem, gdzie szuka się informacji o zasobach lokalnych czy regionalnych, stąd wzmocnieniem należy objąć działania skierowane na gromadzenie
i utrwalanie materiałów regionalnych.

Ze statystyk systemu bibliotecznego oraz analizy metryczek ankiet wynika również, że działania i oferta MBP w Libiążu nie jest dostatecznie popularna wśród młodzieży w wieku 13-19 lat, dlatego wydaje się istotnym skierowanie uwagi i przygotowanie propozycji dla tej grupy wiekowej. Niezbyt licznie jest reprezentowana również grupa wiekowa 19-24 lat. Biorąc jednak pod uwagę, że jest to młodzież w wieku studenckim, możemy uznać, że ich nieobecność w naszej bibliotece może być spowodowana faktem, że zamieszkują i uczą się poza rodzinnym miastem.

  1. Obszary rozwoju, główne cele i działania.

 OBSZAR DZIAŁANIA I – MEDIATEKA

Cel 1. Zwiększenie zainteresowania zbiorami i propozycjami Mediateki wśród użytkowników.

Działania:

1.1 Zwiększanie zasobu audiobooków i filmów (rocznie 5-10% wydatków na nowości).

1.2 Zwiększenie  liczby zbiorów audiowizualnych do roku 2020 do 3% wszystkich zbiorów.

1.3 Promocja zasobu w mediach lokalnych i we własnych źródłach – systematycznie.

1.4 Prowadzenie akcji promocyjnych (ulotki, baner na stronie internetowej, konkursy czytelnicze).

Cel 2. Wprowadzanie nowych propozycji do oferty MBP.

Działania:

2.1 Elektroniczna prenumerata czasopism.

2.2. Warsztaty z obsługi czytnika Kindle, MP3, tableta, smartfona.

2.3 Wprowadzenie usługi wypożyczania czytników i MP3.

2.4 Wprowadzenie do oferty Czytelni nowych propozycji – czytanie ebooków na miejscu, zajęć manualnych połączonych ze słuchaniem książek mówionych („Szydełko w odcinkach”).

2.5 Wypożyczanie filmów i udostępnianie sali warsztatowej osobom, które chcą obejrzeć film na miejscu.

2.6 Wprowadzenie oferty pomocy w e-usługach jako cyklicznych porad w określonych stałych terminach.

2.7 Zebranie i udostępnienie informacji o ofercie biblioteki dla osób niepełnosprawnych oraz pomoc w korzystaniu z niej.

2.8 Dostęp do zasobu książek elektronicznych (ebooków).

Cel 3. Stworzenie Mediateki jako osobnej agendy

Działania:

3.1 Przygotowanie osobnego miejsca na wszystkie zbiory.

3.2 Stały pracownik agendy.

 

OBSZAR DZIAŁANIA II – LOKALNE DZIEDZICTWO HISTORYCZNE I KULTUROWE

Cel 1. Stworzenie warunków technicznych, prawnych, infrastrukturalnych do zbierania materiałów.

Działania:

1.1 Zakup potrzebnego sprzętu komputerowego, materiałów, wdrożenie programów komputerowych.

1.2 Stworzenie systemu stałego zabezpieczenia prawnego – umowy, protokoły przekazania itp.

1.3 Utworzenie stanowiska pracy odpowiedzialnego za całość prac związanych ze zbieraniem, udostępnianiem i promocją materiałów oraz na bieżąco uczestniczącego w szkoleniach, warsztatach związanych z procesem archiwizacji dokumentów i zmieniającymi się warunkami prawnymi.

 Cel 2. Współpraca lokalna, oparta na zaufaniu.

Działania:

2.1 Stała współpraca z Towarzystwem Przyjaciół Libiąża oraz innymi organizacjami, instytucjami i mieszkańcami gminy posiadającymi materiały archiwalne.

2.2 Współpraca z mieszkańcami zainteresowanymi historią lokalną lub posiadającymi dokumenty, np. rodzinne.

 Cel 3. Promocja zasobu.

Działania:

3.1Realizacja projektu dla młodzieży opartego na wolontariacie.

3.2 Organizacja spotkań o tematyce historycznej, dotyczących tradycji i zwyczajów regionalnych itp.

3.3 Bieżące udostępnianie zasobów na stronie CATL
i w programie OSA.

3.4 Bieżące informowanie o projekcie w postaci plakatów i ulotek, na stronie internetowej i w mediach lokalnych.

 

OBSZAR DZIAŁANIA III – PROMOCJA BIBLIOTEKI W RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM GRUP WIEKOWYCH NAJRZADZIEJ DOTYCHCZAS KORZYSTAJĄCYCH Z OFERTY MBP

 Cel 1. Zwiększenie zainteresowania ofertą biblioteki wśród młodzieży w wieku 13-16 lat.

Działania:

1.1 Realizacja projektu wśród młodzieży opartego na wolontariacie w różnych dziedzinach działania.

1.2 Pozyskiwanie środków zewnętrznych na działania dla młodzieży oraz wspólne z młodzieżą tworzenie projektów.

1.3 Przeprowadzenie badania zainteresowań wśród młodzieży.

1.4 Wprowadzanie do oferty nowych propozycji dla młodzieży.

1.5 Dyskusyjny Klub Książki dla młodzieży.

Cel 2. Nowe miejsca i sposoby promocji.

Działania:

2.1 Wykorzystywanie mediów społecznościowych do promocji.

2.2 Nawiązanie współpracy ze szkołami w celu ustalenia stałych metod promocji wydarzeń, książek, itp.

2.3 Organizacja konkursów na hasła czy sposoby promocji czytelnictwa, np. zakładka do książki, hasło zachęcające do czytania, prezentacja multimedialna, filmik, itp.

Cel 3. Stworzenie biblioteki jako miejsca, gdzie mieszkańcy spędzają czas nie tylko wypożyczając książki – odpoczynek, czekanie na coś, przeczytanie gazet, spotkanie…

Działania:

3.1 Stały pracownik Czytelni odpowiedzialny za jej codzienną ofertę i promocję.

3.2 Nowe stałe propozycje Czytelni – „spotkajmy się przy kawie”, cykliczne spotkania ze specjalistami, gry planszowe, odrabianie lekcji, czytanie ebooków, słuchanie audiobooków.

3.3 Przygotowanie sali warsztatowej jako miejsca gdzie może się spotykać młodzież.

     

 

  1. Korelacja określonych w Planie rozwoju biblioteki na lata 2017-2020 obszarów rozwoju z dokumentami strategicznymi gminy, analizą SWOT oraz diagnozą lokalną.

Plan rozwoju biblioteki na lata 2017-2020 wpisuje się w dokumenty strategiczne gminy Libiąż. W Strategii rozwoju gminy Libiąż na lata 2014-2020 jest spójny zwłaszcza z trzema celami strategicznymi:

  • Wysoki poziom edukacji i wychowania,
  • Bardzo dobra dostępność komunikacyjna gminy,
  • Wysoka aktywność lokalna i integracja gminy.

MBP będzie realizować działania zawarte w tych celach – Wsparcie w zakresie edukacji i wychowania, którego elementy zawierają się w zasadzie we wszystkich zdefiniowanych obszarach rozwoju; Podnoszenie umiejętności w zakresie wykorzystywania nowoczesnych technologii, co jest głównym elementem obszaru – Mediateka;  Rozwój wolontariatu – który został określony jako kierunek działania w II i III obszarze działań MBP na najbliższe lata.Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Libiąż na lata 2014-2020 zawiera cele strategiczne, które skupiają działania podobne jak w niniejszym dokumencie. Zapewnienie atrakcyjnej oferty spędzania wolnego czasu (cel strategiczny – Zintegrowany system profilaktyki, ograniczania problemów uzależnień i zachowań aspołecznych) wpisuje się w zasadzie we wszystkie obszary rozwoju MBP; Wysoka jakość życia osób starszych i niepełnosprawnych jest mocno zaakcentowana w I obszarze – Mediateka, natomiast III obszar rozwoju biblioteki – Lokalne dziedzictwo historyczne i kulturowe jest spójny z następującymi działaniami  Strategii Integracji… – Podtrzymywanie lokalnych tradycji oraz Pielęgnowanie lokalnego dobra kulturowego; – Rozwój i promocja kompleksowej oferty spędzania czasu wolnego na terenie gminy; – Pobudzanie mieszkańców do uczestnictwa w życiu społecznym (Cel strategiczny – Świadomi, zintegrowani i aktywni obywatele, dbający o dobro wspólne, otwarci na potrzeby innych).

Nawiązanie do analizy SWOT.
Realizacji działań zawartych w Planie rozwoju będą sprzyjać elementy infrastruktury określone w analizie SWOT jako mocne strony biblioteki – wyremontowany budynek, sprzęt cyfrowy dobrej jakości, zwłaszcza w działaniach z obszarów Mediateka i Lokalne dziedzictwo historyczne i kulturowe. Podobnie sprzyjał im będzie częsty udział pracowników w specjalistycznych szkoleniach i warsztatach. Zainteresowanie udziałem seniorów w dotychczasowych przedsięwzięciach biblioteki jest gwarantem zaangażowania tej grupy wiekowej w kolejnych propozycjach do nich skierowanych.
Do słabych stron MBP zostało zaliczone niewystarczające wykorzystanie posiadanego sprzętu, np. tabletów, czytników ebooków i in. w stosunku do możliwości, co powinno zostać zniwelowane poprzez realizację działań podjętych na następne lata. Kierunki rozwoju, które obrała biblioteka mają stanowić odpowiedź na pozostałe słabe strony, określone przez pracowników na podstawie swoich doświadczeń i obserwacji – zbyt mało nowości i audiobooków w stosunku do potrzeb, brak stałego pracownika w Mediatece, brak pomysłu na stały wolontariat, brak pomysłu na działania dla młodzieży 12+.
MBP w następnych latach będzie wykorzystywać te elementy, które zostały zdefiniowane jako jej szanse w rozwoju – współpraca lokalna (np. przy tworzeniu CATL), wzrost zainteresowania ofertą edukacyjną (organizacja szkoleń, kursów np. dla seniorów), udział w programach zewnętrznych (poszukiwanie zewnętrznych źródeł finansowania – zwłaszcza przy realizacji celu dotyczącego wzrostu zainteresowania ofertą biblioteczną wśród młodzieży w wieku 13-16 lat), podniesienie jakości otoczenia biblioteki.
W okresie obejmującym założenia dokumentu biblioteka będzie się też starać niwelować wpływ zagrożeń zdefiniowanych w analizie SWOT na działalność.

Nawiązanie do diagnozy lokalnej.
Biorąc pod uwagę respondentów ankiety przeprowadzonej wśród mieszkańców  oraz analizę statystyk bibliotecznych można wskazać na grupy wiekowe, które rzadziej korzystają z usług MBP. Stąd jednym z celów na najbliższe lata jest wzmocnienie oferty dla młodzieży w wieku 13-16 lat. Planowany jest wachlarz działań od wstępnego badania zainteresowań tej grupy, pomagającego stworzyć ofertę kulturalno-edukacyjną, zorganizowanie konkretnych wydarzeń (np. DKK) po umożliwienie młodzieży podejmowania samodzielnych przedsięwzięć na bazie wolontariatu czy udziału w programach zewnętrznych.
Uzupełniając zbiory, także audiowizualne zostanie uwzględniony status najczęstszego odbiorcy biblioteki – dorosłe, wykształcone kobiety, ta wiedza jest pomocna w wyborze gatunków literackich czy filmowych.
Użytkownicy MBP wskazują, że najczęściej odwiedzają placówki biblioteczne w celu wyłącznie wypożyczania zbiorów. W najbliższych latach należy się postarać o zwiększenie częstotliwości uczestnictwa czytelników także w innych przedsięwzięciach – zachęcić do współpracy, udziału w wydarzeniach kulturalno-edukacyjnych. Biorąc pod uwagę, że ocena zasobów biblioteki, zwłaszcza w zakresie infrastruktury, wyposażenia, obsługi, wypadła na bardzo dobrym i dobrym poziomie – cel ten będzie łatwiej osiągnąć.
Respondenci ankiety jako najpopularniejsze źródło szukania informacji o bibliotece wskazali internet, co zostało uwzględnione przy definiowaniu III obszaru działania – Promocja biblioteki w różnych środowiskach.
Określając działania w obszarze Mediateka pomocne były wyniki ankiety dotyczące zasobów audiowizualnych. Do roku 2020 planowane jest zwiększenie ilości tych zbiorów, ze szczególnym nastawieniem na filmy oraz książki mówione. Wysoka ocena bibliotecznego wyposażenia i sprzętu audiowizualnego  wskazuje na fakt, że należy położyć większy nacisk na wykorzystanie go w planowanych działaniach. Ponieważ w pytaniu o inne niż książka zasoby biblioteki, często powtarzała się odpowiedź dotycząca czytników ebooków, planowane jest wprowadzenie do oferty wypożyczanie czytników oraz warsztaty z ich obsługi.
Według doświadczeń i obserwacji pracowników, biblioteka jest pierwszym miejscem, gdzie szuka się informacji o zasobach lokalnych czy regionalnych, stąd wypływa konieczność wzmocnienia i usystematyzowania  działań w kierunku gromadzenia, utrwalania i promocji zbiorów lokalnego dziedzictwa kulturalnego i historycznego. Na tę potrzebęodpowiada cały II obszar działania MBP na lata 2017-2020.

  1. Wdrażanie, ewaluacja Planu rozwoju biblioteki na lata 2017-2020.

Plan rozwoju biblioteki powstawał w II półroczu 2016 r. Do jego stworzenia służyły spotkania wszystkich pracowników – w celu zdefiniowania analizy SWOT oraz określenia głównych obszarów rozwoju i opracowania ankiety. Część spotkań odbywała się przy współudziale przedstawicieli Małopolskiego Instytutu Kultury w Krakowie. Przeprowadzono badanie ankietowe wśród mieszkańców Libiąża, a następnie określono konkretne cele i działania służące realizacji trzech głównych obszarów rozwoju MBP.

Plan będzie pomocny przy opracowywaniu corocznych planów działalności MBP, ma także na celu ukierunkowywać nadrzędne działania służące rozwojowi instytucji. Zostanie uwzględniony przy analizowaniu ryzyk w ramach kontroli zarządczej MBP. Będzie także wykorzystywany przy ubieganiu się o środki zewnętrzne na działalność biblioteczną.

Całoroczny plan pracy jest każdorazowo oparty na indywidualnych planach pracy poszczególnych agend biblioteki. Pracownicy odpowiedzialni za te plany składają sprawozdanie roczne ze swojej działalności, uwzględniając informację, w jakim zakresie założone cele w danych obszarach zostały zrealizowane. Sprawozdanie z realizacji przebiegu Planu zostanie uwzględnione przy sprawozdaniu z kontroli zarządczej.

Analiza planu rozwoju będzie przeprowadzana podczas spotkań z pracownikami raz na kwartał przez cały okres jej obowiązywania, a wnioski będą stanowić podstawę do ewentualnego korygowania przebiegu działań.